|
ศาสนาพุทธ ๑. กำเนิด พุทธศาสนากำเนิดขึ้น ณ ประเทศ อินเดียเมื่อประมาณก่อนคริสต์ศาสนาประมาณ ๕๔๓ ปี เกิดขึ้นในยุคที่กำลังมีการค้นคว้ากาวิธีการดับทุกข์กันอยู่ทั่วไป โดยผู้คนในยุคนั้นจะนับถือศาสนาพราหมณ์กันอยู่โดยมาก ๒. สิ่งเคารพสูงสุด พุทธศาสนาเป็นศาสนาประเภท อเทวนิยม คือไม่ยอมรับว่ามีเทพเจ้าใดๆว่ามีอำนาจสูงสุด แต่จะยอมรับกฎธรรมชาติ(ธรรมะ หรือธรรม) ว่าเป็นสิ่งสูงสุดที่มีลักษณะคล้ายกับพระเจ้าของศาสนาประเภทเทวนิยม ๓. ศาสดา ศาสดาคือพระพุทธเจ้า ซึ่งเดิมคือเจ้าชายสิทธัตถะ ที่ออกบวชค้นหาความจริงจนกระทั่งได้ค้นพบความจริงของธรรมชาติในเรื่องการดับทุกข์ของจิตใจตามหลักเหตุผล(หรือตามหลักวิทยาศาสตร์)ได้อย่างถาวร ๔. คัมภีร์ คือพระไตรปิฎก อันประกอบด้วย ๑. พระวินัย ซึ่งรวบรวมเรื่องศีลของภิกษุและภิกษุณีเอาไว้ทั้งหมด ๒. พระสูตร ซึ่งรวบรวมคำสอนของพระพุทธเจ้าและพระสาวกเอาไว้ ๓. พระอภิธรรม ซึ่งรวบรวมหลักปรัชญาที่พระสาวกรุ่นหลังๆแต่งขึ้นไว้ ๕. สรุปหลักคำสอน คำสอนของพุทธศาสนานั้นก็มีอยู่ ๒ ระดับคือ ๑. ระดับชาวบ้านซึ่งมีหลักการอยู่มากมายซึ่งสรุปอยู่ที่การมีศีล มีเมตตา มีความขยันอดทนและรู้จักใช้เหตุผลในการดำเนินชีวิต เป็นต้น ๒. ระดับสูงซึ่งได้แก่หลักอริยสัจ ๔ อันเป็นหลักในการดับทุกข์และจัดเป็นหัวใจของคำสอนทั้งหมด ซึ่งสรุปอยู่ที่การทำจิตให้ว่างจากกิเลสทั้งปวง โดยมีศีลเป็นพื้นฐาน รวมทั้งมีสมาธิเป็นกำลังและมีปัญญาเป็นตัวควบคุม. ๖. จุดหมายสูงสุด จุดหมายสูงสุดของพุทธศาสนา คือ "นิพพาน" หรือความไม่มีทุกข์อย่างถาวรในชีวิตปัจจุบันซึ่งเป็นจุดหมายสูงสุด ส่วนจุดหมายรองลงมาคือการมีชีวิตอยู่โดยให้มีความทุกข์น้อยที่สุด. ๗. ความเชื่อและหลักปฏิบัติ พุทธศาสนาสอนว่าทุกสิ่งเป็นไปตามธรรมชาติ(หรือธรรมดา)ของมันเอง คือเป็นไปตามเหตุตามปัจจัย(ปัจจัยคือเหตุย่อยๆ)ที่ผลักดันกันไปเรื่อยๆ โดยไม่มีตัวตนหรือผู้ใดมาดลบันดาล ดังนั้นการปฏิบัติก็คือการปฏิบัติหน้าที่ของตนๆให้ถูกต้องตามที่ธรรมชาติกำหนดมา อย่ามีความเห็นแก่ตัว จงเห็นแก่ผู้อื่น หรือเห็นแก่ธรรมชาติ ๘. นิกาย ปัจจุบันมีอยู่ ๒ นิกายใหญ่ๆคือ ๑. มหายาน หรืออาจาริยวาท ซึ่งเปลี่ยนแปลงคำสอนเดิมจนหาหลักเดิมได้ยาก ๒. หีนหาย หรือเถรวาท ซึ่งยึดถือพระไตรปิฎกดั้งเดิมมาปฏิบัติ ๙. ประเทศที่นับถือ นิกายมหายานก็มีประเทศจีน, ไต้หวัน, เวียดนาม ส่วนเถรวาทก็มีประเทศ ศรีลังกา, พม่า, ลาว, กัมพูชา , ไทย และมีประปรายในประเทศต่างๆทั่วโลก ๑๐. ประเพณี ดั้งเดิมนั้นไม่มีแต่ภายหลังเกิดมีขึ้นเช่น ประเพณีการทอดกฐิน ทอดผ้าป่า และการทำบุญตามวันสำคัญทางศาสนา ๑๑. ผู้สืบทอด ได้แก่พระภิกษุ (นักบวชชาย) ที่ถือศีล ๒๒๗ ข้อ รวมทั้งมีสามเณร ถือศีล ๑๐ แต่ก่อนมีภิกษุณี (นักบวชหญิง) ถือศีล ๓๑๐ ข้อ ซึ่งปัจจุบันทางนิกายเถรวาทถือว่าภิกษุณีได้หมดสิ้นไปแล้ว แต่ทางมหายานถือว่ายังมีอยู่ รวมทั้งอุบาสก อุบาสิกา ที่เรียกรวมๆว่า พุทธบริษัท ๔ ๑๒. วันสำคัญทางศาสนา วันสำคัญทางศาสนาก็มีอยู่ ๔ วันคือ ๑. วันวิสาขบูชา อันเป็นวันคล้ายวันประสูติ ตรัสรู้ และปรินิพพานของพระพุทธเจ้า ๒. วันอาฬาสหบูชา อันเป็นวันที่พระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมครั้งแรก. ๓. วันมาฆบูชา อันเป็นวันที่พระอรหันต์จำนวนมากมาประชุมพร้อมกันโดยมิได้นัดหมาย. ๔. วันอัฐมีบูชา อันเป็นวันถวายประเพลิงพระสรีระพระพุทธเจ้า. ๑๓. สถานที่สำคัญ ได้แก่สังเวชนียสถาน ๔ แห่ง คือ สถานที่ที่พระพุทธเจ้าทรงประสูติ, ตรัสรู้, แสดงปฐมเทศนา, และปรินิพพาน. |